ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE KALAKAČA
Čuvari žita iz gvozdenog doba
Arheološki lokalitet Kalakača predstavlja naselje gradinskog tipa koje datira iz perioda starijeg gvozdenog doba i staro je oko 3000 godina. Nalazi se na visokoj obali iznad Dunava, u blizini beščanskog mosta. Prva istraživanja ovog lokaliteta, koja su prethodila izgradnji autoputa i mosta, sprovedena su u periodu od 1971. do 1974. godine. Istraživanja su nastavljena tokom 2003. i 2004. godine i prethodila su izgradnji druge trase autoputa. Ovim istraživanjima otkriven je deo naselja koji je sa južne strane zaštićen rovom i verovatno zemljanim bedemom, dok je sa ostalih strana naselje bilo zaštićeno prirodnim usecima (surducima) i visokom strmom obalom. Pronađeno je 215 objekata, najčešće su to silosi za čuvanje žita i ostalih namirnica. Ostatak čine kružne kolibe prečnika osnove oko 3,60 metara sa centralnim stubom u sredini.
Kalakača se vezuje za početak upotrebe gvožđa na području Balkana i jugoslovenskog panonskog dela Podunavlja. Pošto predstavlja matično naselje gvozdenog doba u širem prostoru Podunavlja, kada se o nečemu sličnom govori kaže se „naselje tipa Kalakače”.
Pored toga što se radi o dobu kada je kod nas dospelo gvožđe sa jugoistoka Evrope, ovaj lokalitet je bitan jer se sa kulturom gvozdenog doba u ovim krajevima i u severoistočnoj Mađarskoj prekida spaljivanje pokojnika i ponovo počinje sahranjivanje. Običaj spaljivanja je trajao od srednjeg bronzanog doba, dakle, čitavih šest vekova on vlada u našim krajevima i celoj srednjoj Evropi. Gubljenjem ovog običaja napravljen je preokret u duhovnom životu stanovnika ovog prostora, a prvi put se osećaju i uticaji jugoistoka.
Na Kalakači su otkriveni i krečeni zidovi koji se mogu vezati jedino za mikensku kulturu, što govori o višestrukom značaju ovog lokaliteta. Do njegovog otkrića gvozdeno doba kod nas, u odnosu na sva druga praistorijska doba, najmanje se poznavalo. Naselje je bilo zemljoradničkog karaktera. Osim žita, ječma, prosa, sočiva, lana njegovi stanovnici su gajili i domaće životinje i išli u lov. Najviše je pronađeno keramičkih posuda jednostavnog izgleda, sa žlebom ili vijugama.