Spomen prostor na obali Dunava

SPOMEN PROSTOR NA OBALI DUNAVA

Da li će sloboda umeti da peva

Na Fruškoj gori je skoro sve vreme Drugog svetskog rata bila partizanska slobodna teritorija, te su se širom planine nalazile partizanske baze, skrivene u zemunicama. Najjači razmah oslobodilačke borbe u Vojvodini tokom 1942. godine bio je u Sremu. Fruškogorski i Podunavski odred okupili su se, marta 1942. godine, na Fruškoj gori i do kraja juna izveli preko 30 uspešnih akcija.

Zbog masovnog učešća naroda Srema u Narodnooslobodilačkoj borbi Nemci su odlučili da krajem septembra 1943. izvedu ofanzivu kojom bi obuhvatili do tada najširi prostor u Sremu. Cilj ofanzive je bio da se unište partizanske jedinice, opljačkaju i popale sela i da se sve sposobno muško stanovništvo odvede u logore. Za ovu ofanzivu Nemci su angažovali 30.000 vojnika.

Spomen prostor lociran je na obali Dunava, ispod krčedinskih vinograda, na udaljenosti oko pet kilometara od sela Krčedin, a na mestu gde je nekada bio ulaz u partizansku bazu podignut je zid od tesanog kamena, na kome je ugrađena ploča od crnog granita.

Na ploči su uklesane sledeće reči:

BOREĆI SE ZA SLOBODU I BOLJI ŽIVOT SVOG NARODA OVDE SU SEPTEMBRA 1943. HEROJSKI POGINULI LAZAREVIĆ DUŠAN, MLADENOVIĆ NADEŽDA, RELIĆ ŽIVAN I VOLKAR JELICA

Ovi partizani su izginuli u tokom prve faze neprijateljske ofanzive 1943. godine na Frušku goru. U toku ove ofanzive neprijatelj je slučajno otkrio nekoliko partizanskih zemunica na potezu od Krčedina do Beške na obali Dunava. Tako je otkrivena i ova baza i svi oni koji su se našli u njoj izginuli su u sukobu sa neprijateljskim vojnicima.

Kako je ovo jedno od značajnih istorijskih mesta iz NOB- a, on je 1982. godine stavljen pod zaštitu Zavoda za zaštitu spomenika kulture.